خواص بی نظیر میوه انار، موارد مصرف و کاربرد بالینی آن
زمان خواندن این مقاله حدودا 8 دقیقه است.
دسته : خواص دارویی میوه جات
نویسنده : فلاح پور
تاریخ انتشار : 07-06-98
نام فارسی گیاه | نام انگلیسی گیاه | نام علمی گیاه |
انار | Pomegranate یا Punice apple | Punica granatum |
وجه تسمیه و تاریخچه میوه انار
خواص انار از قدیم الایام مورد توجه حکیمان بوده است. نام Pomegranate از ترکیب دو واژه لاتین Pomum (به معنای سیب) و Granatum (به معنای بذر دانه، دانه دار) ایجاد شده است و علت ان هم معلوم است. چون انار از بیرون خیلی شبیه سیب است و از درون هم یک عالمه دانه دارد. Pomegranate در فرانسه از Military grenade به معنای نارنجک ارتش و واژه فرانسوی Garnet از کلمه لاتین Granatum به معنای رنگ قرمز تیره مشتق شده است که همه ی این اسامی به نوعی اشاره دارد به شکل این میوه.
نام جنس انار یعنی Punica نیز اشاره دارد به مردم فنیقه که در کشت و زرع این میوه پیش گام و فعال بودند. البته آن ها از برخی جهات بعلل آئینی و مذهبی به انار علاقه داشتند. در افسانه های اساطیری میوه انار مقدس بوده و سمبل تولیدمثل و باروری و عشق شمرده می شد. به آن رومان (خدای جوان در حال مرگ) نیز می گفتند. حوالی سده هشتم شهری در اسپانیا با نام کنونی گرانادا به نام انارستان نامیده می شد.
مهمترین ترکیبات شیمیایی در میوه انار
گیاه شامل ترکیباتی همچون الاژی تانن ها مانند پونیکالین، پونیکالاژین، کوری لاژین، گالاژیل دی لاکتون است. ایندولامین هایی مانند تریپتامین، سروتونین، ملاتونین و اسیدهای آمینه همانند پرولین، والین، آسپارتیک اسید و آنتوسیانین ها مانند پلارگونیدین است. همچنین دارای فلاونوئیدها مثل کاتشین، کوئرستین، روتین، اپی کاتشین است. دیگر ترکیبات مانند ترکیبات کافئیک و کلروژنیک اسید، گالیک و الاژیک اسید، قندها و اسیدهای آلی و همچنین آلفاتوکوفرول می باشد. در واقع احساس گسی و جمع شدن دهان بخاطر محتوای تانن گیاه است. به محتوای بالای ترکیبات فنلی آن توجه داریم دیگر چه آنتوسیانین ها و چه فلاونوئیدها.
در مطالعات اخیر آنتوسیانین Delphinidin را از مهمترین آنتوسیانین های غذایی با پتانسیل ضد دیابت اثبات نمودند که در انار، هویج، انگور سیاه و سیب زمینی شیرین وجود دارد و با کاهش آلبومین و HbAc اعمال اثر می نماید.
در معرفی الاژی تانن های این گیاه نیز باید بگوییم که اساسا Ellagitanninها پلیمر های طبیعی هستند که در بدن جذب نمی شوند و در کولون به آسانی به الاژیک اسید هیدرولیز شده که توسط میکروفلور انسانی متابولیزه می گردند. اثرات ضد سرطان الاژی تانن های غذایی را هم به الاژیک اسید حاصل از آن نسبت می دهند که آپوپتوز سلول های سرطانی کولون را بدون تاثیر بر سلول های سالم القا می نماید.
در ادامه ی ترکیبات شیمیایی و خواص انار با بیتکی طب همراه باشید …
خواص انار را می توان در پوست آن نیز یافت. پوست میوه انار نیز حاوی آلکالوئیدهای مایع روغنی مانند پلترین، متیل ایزوپلترین و ایزوپلترین و نیز آلکالوئید متبلور پزودوپلترین می باشد.
وجود سروتونین در انار این را به ذهن ادم متبادر می کند که چه جالب است که انار هم مثل موز سروتونین دارد. و اینکه آیا می تواند خلق را افزایش بدهد یا نه؟ (چون خیلی از داروهای ضد افسردگی افزاینده سروتونین مغزی هستند مثل فلوکستین Fluoxetine، سرترالین Sertraline و…)
بله شاید می توانست اگر این سروتونین در اسید معده خراب نمی شد ولی می شود. حالا موز را می توان به صورت شیر موز مصرف کرد و در شرایطی اسید معده تعدیل شده بعلت خصلت قلیایی PH شیر ولی انار را نمی توان.
ساختار ترکیبات شیمیایی در میوه انار
Punicalagin | Melatonin | Ellagic Acid |
![]() |
![]() |
![]() |
Rutin | Aspartic Acid | Punicalin |
![]() |
![]() |
![]() |
Pelletierine Isopelletierin |
Pseudopelletierin HCI |
Methylisopelletierine |
![]() |
![]() |
![]() |
Vitamin E Alpha-Tocopherol |
Serotonin | Delphinidin |
![]() |
![]() |
![]() |
اشکالات دارویی حاوی میوه انار
شربت اشتها آور باریج (تصفیه کننده خون، رفع کننده بی اشتهایی، تهوع و استفراغ)
قرص انار (آنتی اکسیدانت و کمک به حفظ سلامت قلب و عروق)
خواص انار و موارد مصرف و کاربرد بالینی آن
- آب انار سوزش و هموراژی (خون در ادرار) ادرار را که گاهی ناشی از زیاده روی در مصرف برخی غذاهای محرک می باشد را درمان می کند.
- یکی از خواص انار صفرا آور بودن آن است و در مداوای التهاب اندام های داخلی همانند کبد، کلیه و سایر احشا داخلی موثر است.
- انار در افرادیکه به سبب زخم یا ناراختی معده، استفراغ شدید و مداوم دارند نیز مفید است.
- انار سوزش سر دل را هم رفع می کند.
- ضمنا یکی از بهترین داروهای ضد کرم کدو، کرم نواری و سایر انگل های روده ای نیز به شمار می رود.
- در مطالعات پماد تهیه شده از عصاره پوست میوه انار در درمان عفونت انگلی لیشمانیوز جلدی موثر واقع شده است.
البته در مطالعات اخیر این بررسی بر روی پماد بربرین حاصل از زرشک هم انجام گرفته است. - به صورت غرغره در گلو درد هم موثر است.
- در هموروئید استعمال موضعی می شود.
- اگر دقت کنیم خیلی از این اثرات با قابض بودن انار مرتبط است. انار می تواند با این اثرات قابض قوی سبب کاهش ترشحات زنانگی، ترشحات ساده مخاطی، اسهال یا خونریزی ساده هم شود.
- گفته می شود انار را به عنوان سقط آور نیز به کار می برده اند.
خواص انار و نکات و توصیه های مهم
انار اثر محرک رحم و قاعده آور دارد لذا در اوایل بارداری مصرف نشود.
خواص انار و آخرین تحقیقات و نکات ویژه
نفروپاتی دیابتی یکی از شایع ترین علل ایجاد مرحله آخر نارسایی کلیه در جهان است. در پژوهش های اخیر اثرات عصاره متانولی برگ های انار (باتوجه به فعالیت ضد التهاب و آنتی اکسیدان و ضد دیابت آن) بر کاهش نفروپاتی دیابتی در موش هایی که با استرپتوزوتوسین به دیابت مبتلا گشتند بررسی شد. این عصاره سبب افزایش قابل ملاحظه در وزن بدن و نیز کاهش سطوح گلوکز خون، کراتینین، اوره و نیتروژن تام خون، کلسترول، تری گلیسیرید، آلبومین موجود در ادرار و بهبود ایندکس هایپرتروفی کلیه و افزایش قابل توجه پارامترهای آنتی اکسیدان گردید و بنابراین در مجموع انار می تواند در کاهش پیشرفت نفروپاتی دیابتی مفید باشد. البته عصاره متانولی برگ های انار در انسان قابل تجویز نیست هنوز.
در مطالعه ایی دیگر در مورد خواص انار اثرات عصاره خام پوست میوه انار بر تکثیر باکتری مسبب پوسیدگی دندان (استرپتوکوکوس موتانس Streptococcus mutans) بررسی شد. کاشف به عمل آمد که انار با کاهش تولید اسید و پلی ساکاریدهای خارج سلولی نا محلول می تواند از پوسیدگی دندان جلوگیری کند. همچنین طی تحقیقاتی اثرات محافظ نور عصاره اتیل استاتی روغن دانه های انار (غنی از پلی فنول ها که به صورت محصور در نانو امولسیون تهیه گشته) بر آسیب DNA سلول های کراتینوسیت انسان ناشی از UVb سنجیده شد و بله موثر بود. بدین ترتیب کاربرد آن در فرآورده های ضد آفتاب توجیه یافت.
و نکته آخر ….
یکی از شایع ترین مشکلاتی که امروزه وجود دارد آفت و ورم مخاط دهان و لثه می باشد که به صورت زخم های مخاطی دردناک و مهمتر از آن راجعه در روی سطح دهان، زیر زبان و لب مشاهده می گردد. اخیرا نتایج تحقیقاتی نشان داد عصاره آبی و الکلی انار به دلیل ترکیبات فنولی با خاصیت آنتی اکسیدانی می توانند مدت زمان درمان کامل آفت و دفعات عود آن را کاهش دهند.
منابع
کتاب درمان شناسی گیاهان دارویی. مولف: دکتر زهرا نظری بلوکی و دکتر زهره عصام رودسری |
Snehal Nitin Mestry, et al. Journal of Traditional and Complementary Medicine, In Press, Corrected Proof, Available online 13 July 2016. |
Zandiswa Gulube, Mrudula Patel. Microbial Pathogenesis, Volume 98, September 2016, Pages 45-49. |
Thaisa Baccarin, et al. Journal of Photochemistry and Photobiology B:Biology, Volume 153, December 2015, pages 127-136. |
Shahin Gavanji, et al. Integrative Medicine Research, Volume 3, Issue 2, June 2014, Pages 83-90. |
کتاب درمان شناسی گیاهان دارویی. مولف: دکتر زهرا نظری بلوکی و دکتر زهره عصام رودسری |
Snehal Nitin Mestry, et al. Journal of Traditional and Complementary Medicine, In Press, Corrected Proof, Available online 13 July 2016. |
Zandiswa Gulube, Mrudula Patel. Microbial Pathogenesis, Volume 98, September 2016, Pages 45-49. |
Thaisa Baccarin, et al. Journal of Photochemistry and Photobiology B:Biology, Volume 153, December 2015, pages 127-136. |
Shahin Gavanji, et al. Integrative Medicine Research, Volume 3, Issue 2, June 2014, Pages 83-90. |
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.