زمان خواندن این مقاله حدودا 10 دقیقه است.
دسته : گیاهان دارویی
نویسنده : فلاح پور

تاریخ انتشار : 31-05-98

(16 rating, 4 votes)
Loading...

خواص نعناع از قدیم الایام مورد توجه حکیمان بوده است. درباره نعناع افسانه های اساطیری یونان می گوید Minthe‎ یک پری رودخانه ای بسیار زیبا بود در رود Cocytus‎ (یکی از ۵ رود اصلی افسانه ای یونان) ‎وقتی Hades‎ (خدای مرگ و پلیدی، خدای زیر زمین و تاریکی) ‎ارابه ی طلایی خود را می راند نزد Minthe‎ آمد تا او را اغوا کند که همسرش Persephone‎ آن ها را دید. ‎و این بود که Persephone ،Minthe‎ را به گیاه کوچک نعناع Mint‎ تبدیل کرد تا مردم بر سر او پا گذارند و بگذرند. ‎اما Hades‎ طلسم همسرش را تخفیف داد به گونه ای که هر گاه کسی بر این گیاه پا نهد عطر شیرینی او را احساس کند.

‎اسم Mint‎ از کلمه لاتین Mente‎ به معنی افکار می آید که به آنچه که رومانی ها به Mint‎ نسبت داده اند یعنی نیرو بخش مغز بر می گردد. ‎نعناع همچنین توسط یونانی ها و رومانی ها برای بهبود تمرکز ذهن استتنشاق می گشت و به گفته Pliny‎ فیلسوف طبیعت شناس رومی اگر به صورت تاج بر سر نهاده شود محرک تمرکز و ذهن است.

در ادامه ی خواص نعناع و تاریخچه آن با بیتکی طب همراه باشید …

‎نام و در واقع صفت Longifolia‎ در لاتین به معنای برگ دراز است. ‎البته برگ نعناع به نظر خیلی دراز نمی رسد. جالب است بدانیم به نعناع هزارپا هم می گویند. ‎در طب سنتی نعناع مفرح دل است. ‎از یونانیان این نقل باقی مانده است که نعناع رفتار های جنسی را تقویت می کند و مصرف آن به همین علت در سربازان ممنوع بود تا از کنترل خارج نشوند. جالب است بدانیم از هر ۳۰۰ کیلوگرم نعناع می توان ۱ کیلوگرم اسانس بدست اورد. اگر فکر می کنید این ۳۰۰ کیلوگرم برای به دست آوردن ۱ کیلوگرم اسانس خیلی زیاد است سری به تک نگار بادرنجبویه بزنید. ‎در تک نگار اوکالیپتوس گفتیم این گیاه رایحه ای دارویی دارد ولی نعناع رایحه ایی علفی و البته خیلی هم قوی دارد. این خیلی فرق دارد با رایحه ی گل مانند گل سرخ و بهار نارنج.

‎نعناع است و اسانس اش. و این اسانس حاوی منتول (یک الکل مونوترپنی)، ‎منتون، منتوفوران، کاروون، لیمونن، ژرماکرن D‎ می باشد. دیگر ترکیبات این گیاه مثل فلاونوئیدها شامل اریوسیترین، ناریروتین، پبرلین، آکاستین، هدیوسمین، هیدروکسی سینامیک اسید مانند رزمارینیک اسید، کافئیک اسید است. دیگر ترکیبات اولیانولیک و اورسولیک اسید می باشد. اسانس نعناع ۵۰% ‎منتول دارد. البته طعم و بوی اسانس نعناع تحت تاثیر اجزای دیگر مثل استرهای منتول، جاسمون، منتوفوران (بوی نامطبوع در گیاهان جوان) قرار می گیرد. ترکیبات کتونی در اسانس ها شهرت دارند به سمیت و اثرات سقط آور. ولی همه ی کتون ها سمی نیستند که در برخی اسانس های امن مثل همین نعناع و یا در رازیانه هم کتون داریم.

جهت خواندن مقاله خواص گیاه پونه و ترکیبات شیمیایی آن کلیک کنید.

1. ‎محلول اسنورینگ (برطرف کننده خروپف یا خرناس، ضد اسپاسم، ضد عفونی کننده مجاری تنفسی)
2. ‎قطره خوراکی کارمینت، قطره خوراکی سوپرمینت (درمان نفخ و اسپاسم گوارشی، سو هاضمه و درد ناشی از آن)
3. ‎قطره ضد نفخ گیاه اسانس (در درمان نفخ ناشی از IBS)
4. ‎قطره پرسیکا
   (جهت پیشگیری از افزایش جرم روی دندان ها، پوسیدگی دندان ها و خون ریزی لثه، ضد عفونی کردن دهان و تسکین درد دندان و لثه)‎
5. ژل هات آیس گیاه اسانس (تسکین دهنده دردهای عضلانی و مفصلی)
6. ‎قرص مکیدنی آلتادین (خلط آور و درمان التهاب و تحریک مخاط گلو)
7. ‎گرانول پلانتاژ (درمان کمکی اسهال های غیر عفونی)
8. ‎ژل منتاژل
   (درمان کچلی انگشتان پا و کشاله ران و از بین بردن خارش و سوزش محل گزیدگی حشرات و سوختگی های سطحی)
9. ‎قرص های جویدنی منتا و منتازین و قرص مکیدنی ماسومنت
   (رفع کننده حساسیت و خارش گلو و سرفه و نیز ضد نفخ)
10. ‎محلول منتول ( ضد احتقان بینی و تسکین دهنده موضعی درد در نواحی سر، صورت و گردن)
11. ‎بخور اکالیپتوس فیتوسین، بخور اوکالیپتوس دینه
    (تسکین دهنده علایم سرماخوردگی و رفع احتقان بینی و سرفه و نیز ضد عفونی کننده محیط)
12. ‎پماد ترموراب (رفع کننده احتقان بینی و ضد درد موضعی)
13. ‎لوسیون موضعی سی ام (تسکین دهنده دردهای عضلانی-اسکلتی)
14. ‎شربت کاراوی میکسچر، پودر و چای کیسه ای کارامین
    (بادشکن، ضد نفخ و ضد درد و قولنج روده ای کودکان، رفع سو هاضمه)

1. گفته می شود که مصرف نعناع در خون ریزی های غیر طبیعی زنان و یا استفراغ های خونی از ریه و معده موجب کاهش و قطع خون ریزی می گردد.
   اگر چه که این اثر با خاصیت ضد اسپاسم این گیاه خیلی همخوانی ندارد.
2. ‎یکی از خواص نعناع در تخفیف ورم بیضه می باشد، نعناع در تخفیف ورم بیضه مفید است.
3. ‎نعناع سبب قطع سکسکه غیر طبیعی هم می گردد.
4. ‎یکی دیگر از خواص نعناع این است که ضد تهوع بوده و در رفع سو هاضمه کودکان و سالمندان بکار می رود.
5. ‎برخی انواع نعناع بی اشتهایی را نیز درمان می کند.
6. ‎بدلیل وجود درصد بالای اسانس کاروون Carvone‎ نفخ های شدید را نیز می تواند رفع کند.
7. ‎مالیدن اسانس نعناع در موضع دارای خواص سردکنندگی و بی حس کنندگی می باشد و سر دردهای عروقی، درد ناشی از کوفتگی و کبودی، و دردهای با منشا عصبی ودردهای عضلانی را کاهش می دهد. استنشاق اسانس نعناع در درمان التهاب و آبریزش بینی و فرآورده های مکیدنی آن جهت رفع احتقان بینی استفاده می شود.
8. ‎جالب است بدانیم یکی دیگر از خواص نعناع در عطر آن است. وجود عطر نعناع در فضا، ظرفیت ذهنی را افزوده و خستگی را کاهش می دهد.
9. ‎اسانس نعناع ضد نفخ عالیست و جدیدا اثرات ضد تشنج موثری هم نشان داده است که گفته می شود به احتمال زیاد اثر منتول است.

1. ‎گفته می شود میزان منتول یا اسانس نعناع کمتر از ۱۰mg/kg‎ هیچ اثری در انسان ندارد.
   در حالیکه به میزان ۲ گرم آن می تواند کشنده باشد.
2. ‎جالب است بدانیم اسانس نعناع مثل آب گریپ فروت مهار کننده متابولیسم کبدی است.
   خوب می دانیم این عارضه برای داروهایی بویژه با پنجره درمانی باریک مانند وارفارین، دیگوکسین و تئوفیلین چقدر خطرناک است.
3. ‎گفته می شود نعناع می تواند سبب کاهش شیردهی خانم ها گردد.
   لذا در دوران شیر دهی حتی الامکان از مصرفش اجتناب گردد.
4. ‎منتول به عنوان اکسپیانت در شیاف ها و یا برچسب های پوستی سبب افزایش نفوذپذیری و فراهمی زیستی داروهای کم محلول مانند پروپرانول، ایبوپروفن و نیمودیپین Nimodipine‎ می گردد.
5. ‎نعناع با داروی مهار کننده کانال کلسیم نیفیدیپین اثر سینرژیسم یا هم افزایی اثر دارد. و با مهار کانال کلسیم در عضلات اسفنکتر تحتانی مری را هم شل می کند (شاید بتوان همین را عاملی برای رفلاکس مری-معدی و تشدید سوزش سر دل ناشی از نعناع دانست که در بروشورهای دارویی فرآورده های آن هم هشدار می گردد)

‎محققین پتانسیل اثر محافظتی گیاه نعناع را برکولیت ایجاد شده توسط اسید استیک در مدل های حیوانی به عنوان مدلی از IBD‎ یا بیماری های التهابی روده انسان بررسی نمودند که نتایج حاصله خواص ضد التهاب و آنتی اکسیدانی نعناع را تایید نمود.