زمان خواندن این مقاله حدودا 10 دقیقه است.
دسته : مجله گیاهان دارویی
نویسنده : فلاح پور

تاریخ انتشار : 10-05-98

(30 rating, 8 votes)
Loading...

خواص گیاه خار مریم  این گیاه دارویی از قدیم الایام مورد توجه مردمان بوده است. این گیاه دارویی نخستین بار در اروپا به عنوان نوعی سبزی رشد کرد. برگ های آن در سالاد جایگزین اسفناج بود. دانه های این گیاه هم جایگزین قهوه بود. گل های شبیه کنگر فرنگی گیاه دارویی خار مریم هم خورده می شد. گفتنی است که برای سال های سال این گیاه به ویژه دانه های آن به عنوان یک داروی مفرح مطرح بود. البته خار مریم جز آن دسته از گیاهان دارویی می باشد که مشهور است به اثرات محافظتی روی کبد که گزارش این اثر بر می گردد به منابع یونان باستان.

Thitle نام مشهور مجموعه ایی از گیاهان دارویی گلدار با برگ های خاردار تیز در حاشیه های آن می باشد که بیشتر در خانواده Asteraceae دیده می شود. نام Milk Thitle (شیر _خار) برگرفته از شکل برگ های این گیاه است که پر از رگه های سفید رنگ است. خار هم که تا دلتان بخواهد این گیاه دارد. افسانه های تاریخی می گویند این رگه های سفید رنگ روی برگ های این گیاه شیر مادر حضرت عیسی مریم مقدس است. به همین علت هم این گیاه را خار مریم St. Mary’s Thitle می گویند.

 گیاه دارویی خار مریم دارای فلاونولیگنان ها مثل سیلی مارین، سیلی بینین و ایزوسلیبین نوع A و B، سیلی کریستین، سیلی دیانین، فلاونوئیدهایی مثل کوئرستین، تاکسیفولین (عامل رنگ زرد)، است. از دیگر ترکیبات ساپونین، آلکالوئید، اسانس فرار، رنگدانه فیتوملانین و استرول ها و نیز اسیدهای چرب اولئیک و پالمتیک اسید، و قندهایی مانند آرابینوز، زایلوز می باشد.

1. قرص لیورکر (ممانعت کننده از تجمع و رسوب چربی ها در کبد و درمان آسیب های ناشی از سمیت کبدی).
2. قرص لیورگل و قرص و قطره سیلیمارین (موثر در درمان کبد چرب و هپاتیت، و آنتی اکسیدان قوی).
3. کپسول لیوومارین و کپسول لیور هلث (درمان سمیت کبدی، درمان حمایتی در بیماری های مزمن کبدی و سیروز، و درمان کمکی در هپاتیت حاد و مزمن).
4. قرص لیور هرب پلاس بی (محافظت کننده کبد در برابر سموم و درمان سیروز ناشی از الکل و دارو بوده و در درمان هپاتیت حاد و مزمن).
5. محلول خوراکی آیبروگل (برطرف کننده عارضه IBS یا همان سندروم روده تحریک پذیر، ضد نفخ و ضد اپاسم معده و روده).

1. خار مریم در مسمومیت با قارچ معروف آمانیتایی Death-cap به عنوان پادزهر مصرف می شود.
2. بررسی ها نشان داده انفوزیون وریدی سیلی بین خار مریم به تنهایی و یا در ترکیب با تکنیک های معمول سم زدایی در مسمومیت با قارچ کلاهکی کشنده آمانیتا موجب سم زدایی و کاهش مرگ و میر مسمومین می گردد.
3. سیلی بینین هم تنها ترکیب نه ولی اصلی ترین ترکیب فعال خار مریم معرفی می شود که یک فلاونولیگنان با اثرات آنتی اکسیدانی و تثبیت کنندگی غشای سلول های کبدی است.
4. این گیاه دارویی یک صفراآور عالی است.
5. خار مریم جز آن دسته از گیاهان دارویی استه که در رفع انسداد کبد و طحال به کار می رود.
6. یکی از خواص گیاه خار مریم این است که در درمان زردی عملکرد موثری دارد.
7. سیلی بین هم که حاصل ترکیب اکسیداتیو تاکسیفولین و کونیفیریل Coniferyl است.
   با اثر بر آنزیم پلیمراز A در سلول های کبدی سبب تحریک تولید پروتئین آنزیمی در این سلول ها می گردد.
8. مهار فعالیت لنفوسیت T انسانی هم از سیلی بین گزارش گردید.
9. خار مریم سبب گردش خون و انقباض ورید ها می گردد. لذا در درمان نارسایی وریدی واریس موثر است.
   

   در ادامه ی خواص گیاه دارویی خار مریم و موارد مصرف و کاربرد بالینی آن با بیتکی طب همراه باشید …

10. مطالعات نشان داد که سیلی بین می تواند جذب آهن در بیماران هموکروماتوز (افزایش مزمن آهن بدن بدلیل مشکلات ژنتیکی و یا در بیماران که مکررا دریافت کننده خون هستند مثل بیماران تالاسمی ماژور) کاهش دهد. لذا می تواند درمان کمکی مناسبی در این بیماران باشد. این در حالیست که امروزه تنها درمان این بیماران فلبوتومی یا همان خون گیری های مکرر در اختلال ارثی و تجویز داروی شلاتور خوراکی دفروسیروکس Deferasirox و یا داروی شلاتور تزریقی دفروکسامین Deferoxamine به طور طولانی مدت در بیماران تالاسمی می باشد.
    بنابراین کشف چنین اثری از خار مریم بسیار حائز اهمیت خواهد بود.
11. مکمل های خوراکی سیلی مارین و ویتامین E موجب افزایش گلوتاتیون پراکسیداز گلبول های قرمز می شود. و همچنین باعث افزایش سطح هموگلوبین در بیماران مبتلا به آخرین مرحله نارسایی کلیه که تحت همودیالیز قرار می گیرند می گردد.
    

    در ادامه مطالب با خواص سیلی مارین یکی از ترکیبات شیمیایی گیاه خار مریم، با بیتکی طب همراه باشید . . .

12. قرن هاست عصاره خار مریم این گیاه دارویی به عنوان تقویت کننده کبد شناخته شده است.
    سیلی مارین از اتصال سموم به گیرنده های سلول های کبدی و از نفوذ به سلول ها ممانعت کرده.
    بدین ترتیب از صدمات کبدی ناشی از سمیت دارو ها جلوگیری می کند.
13. سیلی مارین انتی اکسیدان هست ولی سنتز پروتئین های ریبوزومی را هم تحریک می کند.
    به این ترتیب قدرت نوسازی سلول های کبدی را افزایش می دهد.
    در اهمیت نقش محافظ کبد سیلی مارین همین بس که از آن به عنوان استاندارد در آزمایش سایر داروها استفاده می نمایند.

1. خار مریم نیز همانند هوفاریقون با مهار آنزیم های کبدی متابولیزه کننده داروها می تواند منجر به خطرات جدی شود.
   این موضوع در مورد گیاه پنجه شیطان نیز صدق می کند.
2. سیلیمارین موجود در گیاه اثر داروهای فنوتیازینی، فنتول آمین و یوهیمبین را آنتاگونیزه می کند و در ترکیب با بوتیروفنون ها مانند هالوپریدول  Halopridol باعث کاهش پراکسیداسیون چربی (فرآیندی که بیماری های تحلیل برنده اعصاب را سبب می شود) می شود.
3. خار مریم مشابه برخی از گیاهان دارویی مسبب افزایش فشار خون بوده و هیپوگلیسمی را هم تشدید می نماید.
4. سیلیمارین موجود در گیاه، با اثرات محافظ کبدی خار مریم، سمیت کبدی ناشی از استامینوفن و شیمی درمانی کاهش می یابد. این گیاه دارویی سمیت کبدی ناشی از تتراکلرو کربن، اتانول، اهن، فنی توئین Fenytoine و داروی شیمی درمانی سیس پلاتین Cisplatine را هم کاهش می دهد. در مورد بیهوش کننده های عمومی هم همینطور. لذا توصیه می شود ۳ هفته پیش از جراحی مصرف گیاه متوقف گردد.
5. سبب تشدید اسهال با سایر داروهای مسبب اسهال می گردد.
   

   در ادامه ی نکات و توصیه های مهم گیاه دارویی خار مریم با بیتکی طب همراه باشید …

6. دانه خار مریم بر عملکرد ضد تکثیر سلولی داروی شیمی درمانی دوکسوروبیسین Doxorubicin علیه سلول های سرطانی سینه و تخمدان، اثر هم افزایی دارد.
   که این به نظر یک تداخل مفید خواهد بود.
7. گیاه ممکن است با افزایش کلیرنس، جذب داروی مترونیدازول Metronidazole را بکاهد.
8. خار مریم باعث افزایش کلیرنس کبدی سیکلوسپورین Cyclospuorine (در پیوند کبد جهت جلوگیری از رد پیوند تجویز می شود) و کاهش سطح سرمی آن می گردد و این خطرناک است. این در حالیست که برخی منابع می گویند دانه خار مریم سبب کاهش سمیت کبدی سیکلوسپورین شده و بر عملکرد ضد تکثیر سلولی این دارو علیه سلول های سرطانی سینه و تخم دان، اثر هم افزایی دارد که این بنظر یک تداخل مفید خواهد بود.

جهت خواندن مقاله خواص انگور خرس و ترکیبات شیمیایی آن کلیک کنید.

در بیماران با سرطان سر و گردن یکی از فراوان ترین و شدید ترین مشکلات درمان با اشعه موکوزیت های دهانی است. سیلیمارین عصاره فلاونوئید پلی فنولی از خار مریم است که خواص ضد التهاب و آنتی اکسیدان قوی دارد. در مطالعه اثرات تجویز خوراکی سیلیمارین بر پیشگیری موکوزیت ناشی از رادیوتراپی ارزیابی شد. که نشان داد تجویز متداول قرص های سیلیمارین می تواند به طور قابل توجهی شدت موکوزیت رادیوتراپی را در این بیماران کاهش دهد. همچنین خالی از لطف نیست اگر بدانیم در کارآزمایی بالینی چنین اثری برای عصاره آویشن شیرازی هم به تایید رسیده است.

  جهت خواندن مقاله خواص آویشن و ترکیبات شیمیایی آن کلیک کنید.