خواص بی نظیر گیاه دارچین، موارد مصرف و کاربرد بالینی آن
زمان خواندن این مقاله حدودا 15 دقیقه است.
دسته : خواص دارویی ادویه جات
نویسنده : فلاح پور
تاریخ انتشار : 03-06-98
نام فارسی گیاه | نام انگلیسی گیاه | نام علمی گیاه |
دارچین | Cinnamon | Cinnamomum Zeylanicum |
وجه تسمیه و تاریخچه گیاه دارچین
خواص دارچین از قدیم الایام مورد توجه حکیمان بوده است. جالب است در بسیاری از زبان های اروپائی ریشه نام Cinnamon را مشتق از کلمه لاتین Cannella و مخفف آن Canna و یا Cane به معنی عصا یا لوله tube می دانند. چراکه اگر به چوب دارچین نگاه کنید می بینید پوست تنه این درخت همیشه سبز به شکل لوله و فر خورده جداشده و خشک شده اند. در برخی نگارش ها هم گفته می شود Cinnamon از واژه عربی Kinnamon یا عبری Ginnamon به معنای چوب شیرین برگرفته شده است.
Zeylanicum هم از نام Ceylon اشاره به دارچین بومی سریلانکا دارد. دارچین نخستین بار به عنوان طعم دهنده، ادویه و خوشبو کننده مطرح شد. بعدها از اسانس دارچین طیفی از اثرات ضد قارچ و باکتری کشف شد. اسانس دارچین همچنین در درمان ناراحتی های گوارشی و تخفیف علائم سندروم پیش از قاعدگی تجویز می شود. در مصر باستان از اسانس دارچین و البته اسانس های دیگر برای مناسک مذهبی و شفای بیماران و نیز برای مومیایی کردن فراعنه استفاده می کردند. به این شکل که بعد از خارج نمودن احشا از شکم، حفره های خالی را با این اسانس ها پر می کردند.
مهمترین ترکیبات شیمیایی در گیاه دارچین
دارچین حاوی تانن، روغن های فرار مانند سینامالدئید، کومینالدهید، وژنول، فلاندرن، سیمن، کاریوفیلن، لینالول و سافرول است. دیگر ترکیباتی مانند سینزیلانین، سینزیلانول، کومارین، موسیلاژ، رزین و کلسیم اگزالات می باشد. سینامالدئید مسئول بوی دارچین و تنها به فرم ترانس یا E وجود دارد.
در روغن برگ نوعی دارچین چینی حدود ۶۰% سافرول وجود دارد. البته منبع اصلی این ترکیب دارچین نیست. ریشه و پوست ساقه و میوه های Sassafras می باشد. نام این گیاه توسط گیاه شناس Nicolas monavdes تعیین شد. این نام از لفظ لاتین Saxi-fraga به معنی صخره شکن یا سنگ شکن می آید که شاید اشاره دارد به محل های رویش اولیه این درخت. در مورد سافرول گفته می شود مشکوک به سرطان زایی هم هست.
ساختار ترکیبات شیمیایی در دارچین
Methy eugenol | Eugenol | Safrole |
![]() |
![]() |
![]() |
Cinnzeylanin | Cinnzeylanol | Trance-cinnamic acid |
![]() |
![]() |
![]() |
Cuminaldehyde | Cinnamaldehyde |
![]() |
![]() |
اشکال دارویی حاوی گیاه دارچین
- کپسول دارچین، قرص سینامون پلاس (تنظیم کننده متابولیسم قند وچربی)
- دهانشویه سینامول (ضد عفونی کننده و برطرف کننده بوی بد دهان)
- قرص و قطره آفرودیت (بر طرف کننده اختلالات ناشی از ناتوانی و کمبود تمایلات چربی)
- قرص گلیکول (داروی کمکی پایین آورنده قند خون)
- قرص لیبیدوکس (درمان ناتوانی جنسی مردان، اختلالات نعوظ و باروری، کمبود میل جنسی و انزال زود رس)
- پماد برناگل (درمان سوختکی های درجه اول من الجمله آفتاب سوختگی های ناشی از مواد شیمیایی، و نیز سوختگی های درجه دوم و درجه سوم).
خواص دارچین و موارد مصرف و کاربرد بالینی آن
- دارچین در از بین بردن باسیل سیاه سرفه یعنی Bordetella pertussis و سایر باکتری ها، قارچ ها و ویروس هایی که در محل های مرطوب زندگی می کنند مفید و کمک کننده بدن است.
در تک نگار پونه اشاره شد که پونه هم خاصیت ضد سرفه داشت. - مطالعات نشان می دهد دارچین و میخک و ریحان فعالیت آنتی باکتریال قوی علیه آسینتوباکتر بومانی Acintobacter bummanii مقاوم با چند دارو هم دارند.
- یکی از خواص دارچین این است که در درمان پا دردهای روماتیسمی نیز به کار می رود.
- در رفع سو هاضمه، نفخ و نیز اسهال (به دلیل خاصیت قابض تانن موجود در گیاه) موثر است.
- مقوی معده بوده و کم اشتهایی را نیز درمان می نماید.
اساسا در درمان بی اشتهایی مواد خوش طعم و معطر و هوس انگیز خیلی جایگاه دارند. البته دیگر افزاینده های گیاهی اشتها مثل انار هم جایگاه خاص خود را دارند. - یکی دیگر از خواص دارچین ضد تهوع و ضد سرفه بودن آن است.
- دارچین همچنین تقویت کننده و محرک قوای جنسی می باشد.
در ادامه خواص دارچین و کاربرد بالینی آن با بیتکی طب همراه باشید …
- مطالعات خواص ضد عفونی کننده و آنتی میکروبیال (استافیلوکوک اورئوس، کاندیدا آلبیکنز و اشرشیا کلی) گیاه را مرتبط با اوژنول و دی اکسید کربن موجود در پوست دارچین دانسته و خواص ضد کرم و ضد اسپاسم را به روغن های فرار نسبت دادند.
در واقع اسانس دارچین و سینامالدئید اثر ضد اسپاسمی شبه پاپاورین Papaverin دارد. - دارچین اثرات ضد هلیکوباکتر پیلوری هم دارد. این اثر خیلی مهم است چون این باکتری با سرطان های گوارش هم مرتبط نشان داده است.
- از دارچین اثر آنتاگونیستی بر اتساع عروق محیطی ناشی از مت آمفتامین Methamphetamine و اثرات اینوتروپ مثبت بر قلب، و اثر ضد تب و کاهش دما نیز مشاهده گشته است.
- مارتین دیل دارچین را به عنوان ضد نفخ و قابض ملایم ذکر کرده است.
- اسانس این گیاه در صنایع عطر سازی و آرایشی هم کاربرد دارد.
اما باید دوز آن را با دقت کنترل نمود. چرا که می تواند حساسیت و تحریک پوست و مخاط ایجاد نماید و این اثرات سو بواسطه وجود سینامالدهید است. به همین علت هم در آروماتراپی یا همان علم رایحه درمانی ترجیح داده می شود تا از عصاره روغنی برگ های آن استفاده شود. چون مقادیر سینامالدهید در آن پایین تر است.
خواص دارچین نکات و توصیه های مهم
- مصرف مقادیر زیاد و طولانی مدت دارچین در بارداری ممنوع است.
اگر چه به رغم اثرات وازودیلاتوری و بنابراین شل کنندگی عضلات صاف ناشی از سینامالدئید. هر چه گفتیم از اثرات ضد اسپاسم دارچین بود. ولی بسیاری منابع دارچین را قاعده آور معرفی می کنند و گفته می شود تحت شرایطی سینامالدئید می تواند قاعده آور و توکولیتیک باشد. - دارچین در شیر دهی منع مصرف دارد. نه البته در مقادیر آشپز خانه ای که از دیرباز مصرف می شده.
- دارچین مدر است و خوردن آن در ناراحتی های کلیوی که با التهاب کلیه توام است صلاح نیست.
- پوست تنه درخت دارچین دارای اجزای التهاب زا هستند که سبب سوزش و آزردگی دستگاه ادراری می شود.
- واکنش های آلرژیک از عوارض جانبی دارچین است. گفته می شود اسانس این گیاه می تواند حساسیت پوستی ایجاد کند.
- اسانس مداوم و مقادیر زیاد آن در غذا به دلیل عوارض گوارشی توصیه نمی گردد.
- اشخاص مبتلا به حالت آتوپی (استعداد نسبت به توسعه نوع خاصی از افزایش واکنش حساسیت آلرژیک) نباید از محصولات حاوی دارچین استفاده نمایند.
- مصرف مقادیر زیاد آن با داروهای ضد دیابت تداخل می کند.
خواص دارچین و آخرین تحقیقات و نکات ویژه
استفاده از مکمل غذایی دارچین جهت کنترل بهتر قند خون در بیماران مبتلا به دیابت تیپ ۲، به داروهای پایین آورنده قند خون کمک کننده می باشد.
طی تحقیقات عصاره پودر پوسته دارچین فعالیت ضد تکثیر سلولی قوی علیه سلول های میلومای انسانی (با مکانیسم کاهش رگزایی یا آنژیوژنز و فرآیندهای التهابی) گیاه نشان داد و در مجموع اثرات ضد سرطان موثر دارچین به عنوان یک داروی گیاهی با چند مکانیسم علیه میلوما اثبات گشت.
و نکته آخر اینکه با توجه به کاربرد دارچین در کنترل پرفشاری خون (بدلیل اثرات کاهش انقباض آن بر جدار عروقی) در مطالعات اخیر اثرات فیزیولوژیک و فارماکولوژیک عصاره دارچین را بر عضلات صاف جدار رحم رت بررسی نمودند. نتایج نشان داد که دارچین با مهار کانال و انتقال یون کلسیم می تواند در بهبود درد قاعدگی ناشی از دیسمنوره یا پیشگیری از فعالیت رحمی ناخواسته در زایمان زودرس مثل نیفیدیپین Nifedipine به عنوان یک توکولیتیک عمل نماید.
منابع
کتاب درمان شناسی گیاهان دارویی. مولف: دکتر زهرا نظری بلوکی و دکتر زهره عصام رودسری |
Rebecca B. Costello, et al. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics, Volume 116, Issue 11, November 2017, Pages 1794-1802. |
Rehan Khan, et al. Journal of Herbal Medicine, Volume 6, Issue 3, September 2016, Pages 149-156. |
Mohammed Alotaibi. Reproductive Biology, Volume 16, Issue 1, March 2016, Pages 27-33. |
کتاب درمان شناسی گیاهان دارویی. مولف: دکتر زهرا نظری بلوکی و دکتر زهره عصام رودسری |
Rebecca B. Costello, et al. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics, Volume 116, Issue 11, November 2017, Pages 1794-1802. |
Rehan Khan, et al. Journal of Herbal Medicine, Volume 6, Issue 3, September 2016, Pages 149-156. |
Mohammed Alotaibi. Reproductive Biology, Volume 16, Issue 1, March 2016, Pages 27-33. |
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.